Katedra Humanistyki Cyfrowej i Metodologii Historii UMCS

Centrum Badawczo-Rozwojowe E-Humanistyka UMCS

Wydział Historii i Archeologii UMCS

Towarzystwo Historiograficzne

Ośrodek Brama Grodzka Teatr NN

zapraszają na dyskusję

CZY HISTORIA POTRZEBUJE TEORII?

Wokół „Wprowadzenia do Metodologii Historii” (red. Ewa Domańska i Jan Pomorski, PWN, Warszawa 2022)

Debata odbyła się 26 stycznia 2023 roku

o godz. 17.30

w Sali Czarnej Ośrodka Brama Grodzka Teatr NN,

ul. Grodzka 21 w Lublinie 

Ze wstępu:

„Wprowadzenie do metodologii historii jest pierwszym od lat na polskim rynku wydawniczym podręcznikiem akademickim, adresowanym do studentów historii i pokrewnych kierunków studiów humanistycznych, którzy zainteresowani są problematyką teorii i metodologii historii oraz nowymi tendencjami w badaniach historycznych i sposobami ich uprawiania. Zadaniem podręcznika jest przystępne zaprezentowanie wybranych zagadnień związanych z metodologicznymi aspektami wiedzy historycznej. Ma on przede wszystkim pokazać w praktyce, jak ważną rolę odgrywa refleksja metodologiczna w rozumieniu historii jako dziedziny wiedzy i w realizowaniu jej społecznych funkcji oraz jak nieodzowna jest pomoc metodologii w zapewnieniu historii statusu wiedzy naukowej, prowadzeniu profesjonalnych badań oraz pisaniu logicznie skonstruowanych i krytycznych tekstów akademickich” (s. 9).

Jak współcześnie rozumieć i praktykować historię? Czym jest metodologia historii i co jest jej przedmiotem badania? Czy istnieje jedna metodologia historii czy jest ich wiele? Czy można uprawiać naukę historyczną bez naukowej metodologii? Po co historykom metodologia? Dlaczego metodologia jest niezbędna w naukowej refleksji i pracy badawczej historyka?

W dyskusji udział biorą:

Prof. Ewa Domańska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Prof. Jan Pomorski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej  

Prof. Barbara Klich Kluczewska, Uniwersytet Jagielloński

Prof. Hubert Łaszkiewicz, Uniwersytet Warszawski

Patronat medialny portal ohistorie.eu

—

Pomysł debaty, realizacja wideo i podcastu:

Dr hab. Piotr Witek, prof. UMCS

Portal o historie.eu zaprasza do obejrzenia i wysłuchania debaty:

Komunistyczne pomniki w przestrzeni publicznej

Dylematy trudnego dziedzictwa

W sierpniu 2022 roku na jednym z portali PAP opublikowano wypowiedź dra Karola Nawrockiego, w której prezes IPN stwierdził:

W ciągu ostatnich trzech miesięcy usunęliśmy 20 sowieckich pomników, ale na naszej liście jest ich 60. To bardzo szybkie tempo, ale chciałbym być tym prezesem IPN, który dokończy proces dekomunizacji w Polsce.

W spotach publikowanych w Internecie prezes IPN nawołuje do usuwania pomników powstałych w czasach Polski Ludowej. W wielu miejscowościach odbywa się demontaż monumentów.

Czy podobny los spotka pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej w Olsztynie autorstwa Xawerego Dunikowskiego?

O olsztyńskim monumencie Nawrocki mówi następująco:

Pomnik ten jest przede wszystkim ahistoryczny, bo dotyka wydarzenia, którego nie było. Rok ’45 nie był wyzwoleniem. Pomnik ten nie powinien stać w przestrzeni wolnego, pięknego polskiego miasta (…) dlatego, że jest pomnikiem oddającym cześć i honor tym, którzy mordowali, którzy gwałcili, którzy palili. […] Instytut Pamięci Narodowej będzie w zdecydowany sposób dążył do tego, aby ten pomnik z przestrzeni publicznej wolnego miasta Olszyna zniknął.

W obronie olsztyńskiego pomnika stanął historyk i kulturoznawca prof. Robert Traba, który w liście otwartym do dra Karola Nawrockiego wyłuszczył i poddał krytyce błędy w argumentacji prezesa IPN. List został opublikowany na łamach portalu ohistorie.eu 

Konflikt wokół Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej autorstwa Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie jest pretekstem do rozmowy o tym: (1) czym są i jakie funkcje pełnią pomniki w przestrzeni publicznej: (2) co rozumiemy pod pojęciem trudnego dziedzictwa, oraz (3) na czym powinien polegać proces dekomunizacji przestrzeni publicznej w przypadku uznanych dzieł sztuki.

W dyskusji biorą udział:

Prof. Robert Traba, ISP PAN

Prof. Tadeusz J. Żuchowski, IHS UAM

Prof. Jacek Friedrich, Muzeum Narodowe w Gdańsku

Rozmowę poprowadzi:

Prof. Anna Ziębińska-Witek, Katedra Humanistyki Cyfrowej i Metodologii Historii UMCS w Lublinie

Debata odbyła się w środę 16 listopada 2022 r. o godz. 17.00.

Pomysł dyskusji dr hab. Piotr Witek, prof. UMCS

Debata wokół książki Andrzeja Czyżewskiego

Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL, Łódź-Warszawa 2021

Uczestnicy: dr
Andrzej Czyżewski (UŁ), prof. dr hab. Piotr. T. Kwiatkowski

Prowadzenie: dr hab.
Mariusz Mazur, prof. UMCS

„Historia między polityką a służbami specjalnymi”.

Pretekstem do rozmowy jest Konkurs Historyczny „WOŁYŃ – PAMIEĆ POKOLEŃ” organizowany pod Honorowym Patronatem Ministra Edukacji i Nauki dra hab. Przemysława Czarnka

Organizatorami konkursu są:

• Michał Wójcik – Poseł na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej,

• Beata Kempa – Posłanka do Parlamentu Europejskiego,

• Beata Białowąs – Członkini Zarządu Województwa Śląskiego, Światowy Kongres Kresowian z siedzibą w Bytomiu,

• Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo -Wschodnich z siedzibą w Bytomiu,

• Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów z siedzibą we Wrocławiu.

Patronat nad konkursem objął Instytut Pamięci Narodowej

Konkurs „WOŁYŃ – PAMIEĆ POKOLEŃ” organizowany przez kilka marginalnych organizacji „kresowych” i wspierany przez prominentnych polityków budzi szereg kontrowersji.

Uczestnicy dyskusji podejmują kilka kluczowych wątków:

1) Co wiadomo o organizatorach oraz patronie konkursu

2) Jakie związki łączą IPN ze środowiskami kresowymi – na czym one polegają.

3) Jak głęboko przenikają się środowiska historyczne z politycznymi. Jakie są polityczne cele konkursu.

4) Czy w kontekście agresji Rosji na Ukrainę konkurs historyczny o Wołyniu nie wpisuje się w putinowską/rosyjską politykę historyczną?

5) Komu, w trakcie tej wojny, potrzebna jest narracja lansowana przez organizatorów konkursu,

6) Do czego w kontekście wojny w Ukrainie może doprowadzić taki konkurs (np. jak mogą odbierać go dzieci szkolne w czasie napływu fali uchodźców ukraińskich, jakie skutki może mieć na relacje polskiej młodzieży z ukraińską w polskich szkołach, itp.)

7) Jakie środowiska mogą zbić kapitał polityczny na organizacji konkursu i czym to grozi dla relacji polsko-ukraińskich oraz losu wojny.

8) Co robić, by bronić polskiej racji stanu przed nacjonalistyczną narracją nie negując Wołynia? Jaka jest w tym rola historyków? A może historycy są bezbronni i bezradni?

9) Jaką rolę mogą w tej sytuacji odegrać czy też odgrywają polskie służby kontrwywiadowcze? Czy są bezbronne w świecie, w którym panuje wolność słowa?

W rozmowie udział biorą:

Red. Tomasz Piątek

Dr Przemysław Witkowski

Prof. Kazimierz Wóycicki

Dr Mariusz Zajączkowski

Spotkanie prowadzi: Prof. Rafał Wnuk

***

Realizacja wideo i podcastu: Prof. Piotr Witek

History, Politics and The Historian in Central and Eastern Europe