Komunistyczne pomniki w przestrzeni publicznej. Dylematy trudnego dziedzictwa
Portal o historie.eu zaprasza do obejrzenia i wysłuchania debaty:
Komunistyczne pomniki w przestrzeni publicznej
Dylematy trudnego dziedzictwa
W sierpniu 2022 roku na jednym z portali PAP opublikowano wypowiedź dra Karola Nawrockiego, w której prezes IPN stwierdził:
W ciągu ostatnich trzech miesięcy usunęliśmy 20 sowieckich pomników, ale na naszej liście jest ich 60. To bardzo szybkie tempo, ale chciałbym być tym prezesem IPN, który dokończy proces dekomunizacji w Polsce.
W spotach publikowanych w Internecie prezes IPN nawołuje do usuwania pomników powstałych w czasach Polski Ludowej. W wielu miejscowościach odbywa się demontaż monumentów.
Czy podobny los spotka pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej w Olsztynie autorstwa Xawerego Dunikowskiego?
O olsztyńskim monumencie Nawrocki mówi następująco:
Pomnik ten jest przede wszystkim ahistoryczny, bo dotyka wydarzenia, którego nie było. Rok ’45 nie był wyzwoleniem. Pomnik ten nie powinien stać w przestrzeni wolnego, pięknego polskiego miasta (…) dlatego, że jest pomnikiem oddającym cześć i honor tym, którzy mordowali, którzy gwałcili, którzy palili. […] Instytut Pamięci Narodowej będzie w zdecydowany sposób dążył do tego, aby ten pomnik z przestrzeni publicznej wolnego miasta Olszyna zniknął.
W obronie olsztyńskiego pomnika stanął historyk i kulturoznawca prof. Robert Traba, który w liście otwartym do dra Karola Nawrockiego wyłuszczył i poddał krytyce błędy w argumentacji prezesa IPN. List został opublikowany na łamach portalu ohistorie.eu
Konflikt wokół Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińskiej i Mazurskiej autorstwa Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie jest pretekstem do rozmowy o tym: (1) czym są i jakie funkcje pełnią pomniki w przestrzeni publicznej: (2) co rozumiemy pod pojęciem trudnego dziedzictwa, oraz (3) na czym powinien polegać proces dekomunizacji przestrzeni publicznej w przypadku uznanych dzieł sztuki.
W dyskusji biorą udział:
Prof. Robert Traba, ISP PAN
Prof. Tadeusz J. Żuchowski, IHS UAM
Prof. Jacek Friedrich, Muzeum Narodowe w Gdańsku
Rozmowę poprowadzi:
Prof. Anna Ziębińska-Witek, Katedra Humanistyki Cyfrowej i Metodologii Historii UMCS w Lublinie
Debata odbyła się w środę 16 listopada 2022 r. o godz. 17.00.
Pomysł dyskusji dr hab. Piotr Witek, prof. UMCS