List wyrażający solidarność z historykami usuwanymi z pracy w IPN
8 listopada 2021 r. prof. Sławomir Łukasiewicz odszedł z Instytutu Pamięci Narodowej. Do kroku tego został zmuszony po tym, jak nie otrzymał od prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego pozwolenia na łączenie pracy w IPN z pracą na KUL. Zajęcia na uczelni prowadził zawsze po godzinach pracy w IPN i nigdy nie kolidowały one z jego obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie dr Karol Nawrocki zgodził się na łączenie pracy na dwóch lub więcej etatach w przypadku wielu pracowników IPN, z których niektórzy prowadzili/prowadzą zajęcia na uczelniach w godzinach urzędowania Instytutu. Do tego prof. Łukasiewiczowi postawiono całkowicie bezpodstawny zarzut, jakoby podczas sesji naukowych nie podawał afiliacji IPN.
9 listopada 2021 r. dr Sławomir Poleszak otrzymał wypowiedzenie z pracy w IPN. Prezes Nawrocki zarzucił dr. Poleszakowi, że bez jego pozwolenia prowadził portal „Ohistorie.eu”, że na wspomnianym portalu publikowano materiały krytyczne wobec IPN i jego władz, oraz że opublikował na łamach periodyku „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” (nr 16/2020) artykuł pt. „Czy okupacyjna przeszłość sierż. Józefa Franczaka >>Lalusia<< miała wpływ na powojenne losy >>ostatniego zbrojnego<<”, i wobec tego tekstu pojawiły się jakoby „zarzuty natury merytorycznej”.
Portal „Ohistorie” jest organem Towarzystwa Historiograficznego, zaś praca dr. Poleszaka miała charakter niezarobkowy, hobbystyczny i wykonywana była poza godzinami pracy w IPN. Choć brzmi to absurdalnie, prezes IPN zarzucił więc dr. Poleszakowi, że angażuje się w pracę organizacji społecznej zrzeszającej historyków. Oskarżenie, że na portalu pojawiają się analizy krytyczne prac naukowych i wypowiedzi publicznych pracowników IPN, brzmi nie mniej absurdalnie i wskazuje, że prezes IPN nie akceptuje wartości leżących u podstaw życia akademickiego i demokratycznego społeczeństwa: wolności słowa i swobody dyskusji. Uczynienie zarzutu w związku z publikacją ważnego, szeroko dyskutowanego artykułu naukowego w cenionym w Polsce i na świecie periodyku naukowym ma charakter represji wobec badacza za podejmowanie kwestii trudnych, ważnych i społecznie wrażliwych. Treść uzasadnienia zwolnienia nie pozostawia najmniejszych wątpliwości, że dr Poleszak został wyrzucony z pracy nie ze względów merytorycznych, lecz z powodów czysto ideologicznych.
Prof. Sławomir Łukasiewicz i dr Sławomir Poleszak w środowisku naukowym znani są jako znakomici specjaliści, ludzie niepodatni na zewnętrzne naciski i niezależnie myślący. Nie piszą „na zamówienie” czy „na zlecenie”. Wyrzucenie ich z pracy ma na celu zastraszenie historyków pracujących w IPN lub współpracujących z tą instytucją i sprawienie, by prowadzili badania i publikowali teksty zgodne z wytycznymi władz tej instytucji. Takie podejście jest jaskrawo sprzeczne z zasadami, na których opiera się profesjonalne uprawianie badań historycznych i nauki jako takiej.
Nie mamy złudzeń. Nie apelujemy o przywrócenie ukaranych naukowców do pracy w IPN. Nie spodziewamy się, by prezes Nawrocki wycofał się ze swych jawnie niesprawiedliwych i szkodliwych dla kierowanej przez niego instytucji decyzji. IPN, w którym panuje cenzura, prześladuje się ludzi za intelektualną niezależność i przestrzeganie standardów naukowych, sam siebie stawia poza światem wolnej nauki. Szkodliwe zmiany w Instytucie Pamięci Narodowej następowały od dawna. Dr Karol Nawrocki postawił jedynie kropkę nad i. Uważamy więc, że współpraca z tą instytucją w kształcie, jaki nadał jej obecny prezes, jest niemożliwa.
Prof. dr hab. Rafał Wnuk, Katolicki Uniwersytet Lubelski
Dr hab. Aleksandra Hnatiuk, prof. UW
Agnieszka Jaczyńska, nauczycielka historii
Agnieszka Rudzińska, wiceprezes IPN w latach 2011-16
Prof. dr hab. Dariusz Stola, ISP PAN
Prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz, CSNE UWr
Dr Agata Fijuth-Dudek, medioznawca
Prof. dr hab. Andrzej Paczkowski, ISP PAN, członek Kolegium/Rady IPN 1999-2016
Dr Katherine Lebow, Associate Professor of History University of Oxford
Dr Anna Machcewicz, ISP PAN
Prof. dr hab. Paweł Machcewicz, ISP PAN, w latach 2000-2006 dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN
Dr Jan Szkudliński, Muzeum Gdańska
Dr hab. Adam Leszczyński, prof. Uniwersytetu SWPS
Dr hab. Izabela Wagner, prof. CC i fellow The French Collaborative Institute on Migration – Paris
Dr hab. Dariusz Libionka, prof. IFiS PAN
Dr hab. Piotr Witek, Instytut Historii UMCS, portal: ohistorie.eu
Dr hab. Anna Ziębińska-Witek, prof. UMCS, Instytut Historii UMCS
Dr hab. Piotr Osęka, prof. ISP PAN
Maciej Sobieraj, historyk
Waldemar Stopczyński, Stowarzyszenie im. Bolesława Srockiego
Bartosz Konieczka, publicysta, historyk
Robert Szuchta, historyk, LXIV LO im. S. I. Witkiewicza w Warszawie
Dr hab. Dobrochna Kałwa, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego
Prof. Natalia Aleksiun, Touro College, Nowy Jork
Prof. dr hab. Jacek Chrobaczyński, Wieliczka
Dr Anna Müller, Associate Professor, University of Michigan-Dearborn
Jakub Petelewicz, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN
Dr hab. Ewa Solska, Instytut Historii UMCS
Dr hab. Adam Puławski, Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego, Ośrodek Brama „Grodzka” – Teatr NN
Prof. dr hab. Jerzy Kochanowski, Uniwersytet Warszawski
Dr Krzysztof Persak, ISP PAN
Prof. dr hab. Barbara Engelking, IFiS PAN
Dr Anna Wilk, UMCS
Prof. Jan Grabowski, University of Ottawa
Dr Janusz Marszalec, Muzeum Gdańska
Dr Grzegorz Rossoliński-Liebe, Freie Universität Berlin
Dr Dorota Nieznalska, artystka niezależna, Gdańsk
Prof. dr hab. Marcin Kula, Uniwersytet Warszawski (emeritus)
Dr hab. Mirosław Filipowicz, prof. KUL
Izabella Chruślińska, publicystka, działaczka społeczna
Dr hab. Piotr Weiser, prof. ucz., UKSW/ŻIH
Dr hab. Błażej Brzostek, Wydział Historii UW
Przemysław Nowicki, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział we Włocławku, Włocławskie Towarzystwo Naukowe
Dr Ewa Wiatr, Uniwersytet Łódzki
Katarzyna Kwiatkowska-Moskalewicz, UAM
Dorota Fijuth-Chmiel, psycholog, psychoterapeuta
Ewa Fijuth, nauczycielka, emerytowana wicedyrektor III L.O. im. Unii Lubelskiej
Dr Magdalena Kawa, politolożka
Dr Jan Daniluk, Hevelianum
Dr Leszek Molendowski, Instytut Kaszubski/Muzeum Gdańska
Dr Joanna B. Michlic, ISA UCL, Londyn
Dr Marek Radziwon, SEW Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Piotr M. Majewski, prof. ucz., Uniwersytet Warszawski
Dr Natalia Jarska, Instytut Historii PAN
Dr hab. Hubert Wilk, prof. IH PAN
Dr hab. Adam Kopciowski, UMCS
Prof. dr hab. Krzysztof Zamorski, Instytut Historii UJ
Krzysztof Styczyński, nauczyciel historii III L.O. im. Unii Lubelskiej
Prof. dr hab. Andrzej Friszke, ISP PAN
Prof. dr José M. Faraldo, Departamento Historia moderna e historia contemporánea Facultad de Geografia e Historia Universidad Complutense de Madrid
Dr hab. Maciej Górny, prof. IH PAN
Prof. dr Idesbald Goddeeris, Faculty of Arts
Dr Agnieszka Haska, Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN
Joanna Zętar, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”.
Dr Piotr Kowalewski Jahromi, Uniwersytet Śląski w Katowicach
Dr Roman Romantsov, Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego, Ośrodek Brama „Grodzka” – Teatr NN
Prof. Padraic Kenney, Indiana University, USA
Prof. dr hab. Piotr Madajczyk, ISP PAN
Dr hab. Paweł Sowiński, ISP PAN
Prof. dr hab. Andrzej Żbikowski, Uniwersytet Warszawski
Aleksandra Zińczuk, redaktor naczelna Kultury Enter
Katarzyna Markusz, historyczka
Dr Ruta Śpiewak, Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN
Dr hab. Joanna Wawrzyniak, prof. UW
Dr hab. Grzegorz Krzywiec, prof. IH PAN
Prof. Piotr J. Wróbel, Konstanty Reynert Chair of Polish Studies History Department University of Toronto
Marta Cieślak, Visiting Assistant Professor, University of Arkansas at Little Rock
Dr hab. Barbara Klich-Kluczewska, Uniwersytet Jagielloński
Anna Cichopek-Gajraj, Associate Professor Arizona State University
Dr hab. Małgorzata Melchior, professor emerita, Uniwersytet Warszawski, ISNS
Dr Joanna Ostrowska, GS UW
Dr Katarzyna Stańczak-Wiślicz, Instytut Badań Literackich PAN
Beata Bińko, redaktorka
Dr Bartłomiej Krupa, Instytut Badań Literackich PAN
Jakub Woroncow, doktorant na Uniwersytecie SWPS
Dr hab. Iwona Jakimowicz-Pisarska, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
Łukasz Mieszkowski, IH PAN, Institute of Slavic, East-European and Eurasian Studies of University of California Berkeley
Dr hab. Joanna Pisulińska, prof. UR
Prof. dr hab. Andrzej Romanowski, UJ, Wydział Polonistyki; PAN, Instytut Historii
Dr Karolina Panz, Instytut Slawistyki PAN
Agnieszka Holland
Dr Anna Brzezińska, Uniwersytet Łódzki
Prof. Carole Gottlieb Vopat, Professor Emerita of Holocaust Studies, University of Wisconsin
Prof. dr hab. Wojciech Wrzosek, Wydział Historii UAM
Prof. dr hab. Robert Traba, ISP PAN
Dr Agnieszka Janiak-Jasińska, Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego
Anna Łagodzińska-Pietras, historyczka
Tomasz Dostatni OP
Dr hab. Marcin Zaremba, prof. UW
Dr hab. Piotr Forecki, prof. UAM
Bobbi Zahra, Holocaust Educator, Halifax
Robert Blobaum, Professor of History, West Virginia University
Dr Łukasz Krzyżanowski, Wydział Historii UW
Robert Giergisiewicz, III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie i SP nr 27 im. Marii Montessori w Lublinie
Ks. prof. dr hab. Andrzej Szostek, UMCS
Prof. dr hab. Jacek Leociak, Zespół Badań nad Literaturą Zagłady, Instytut Badań Literackich PAN, Centrum Badań nad Zagładą Żydów, Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Ks. dr hab. Alfred Wierzbicki, KUL
Dr Andrzej Czyżewski, Instytut Historii, UŁ
Wioletta Wejman, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”
Prof. Dr. Thomas Sandkühler, Humboldt-Universität zu Berlin, Studiendekan der Philosophischen Fakultät, Berlin
Dr hab. Paweł Sierżęga, prof. UR, Uniwersytet Rzeszowski
Dr Ewa Bukowska-Marczak
Dr Jakub Gałęziowski, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Jan Pisuliński, prof. UR, historyk, Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr hab. Sylwia Kuźma-Markowska, Ośrodek Studiów Amerykańskich, Uniwersytet Warszawski
Prof. dr Piotr H. Kosicki, University of Maryland
Dr Jan Surman, Instytut Masaryka i Archiwum Czeskiej Akademii Nauk, Praga
Dr hab. Mariola Hoszowska, Uniwersytet Rzeszowski
Prof. dr hab. Józef Łaptos, emerytowany pracownik Instytutu Politologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Dr Aldona Młynarczuk, Towarzystwo Historiograficzne – oddział w Rzeszowie
Dr Maria Ferenc, badaczka Zagłady
Prof. dr hab. Jacek Wijaczka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Paweł Krysiak, redaktor naczelny Gazety Wyborczej w Lublinie
Prof. dr hab. Eugeniusz Koko, UG
Dr Christhardt Henschel, Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie / Deutsches Historisches Institut Warschau
Dr Łukasz Bertram, ISP PAN
Dr Zofia Wóycicka, Niemiecki Instytut Historyczny, Warszawa
Dr Stephan Stach, historyk, Lipsk (Niemcy)
Dr hab. Bożena Szaynok, prof. UWr., Uniwersytet Wrocławski
Dr Katrin Stoll, badaczka Zagłady, Imre Kertész Kolleg, Friedrich-Schiller-Universität Jena, Niemcy
Prof. dr Dieter Pohl, Uniwersytet Klagenfurt, Austria
Prof. Dr. Katrin Steffen, University of Sussex, Brighton
Dr hab. Marta Kurkowska-Budzan, prof. UJ, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Machteld Venken, Professor of Contemporary Transnational History Luxembourg Centre for Contemporary and Digital History
Dr hab. Marcin Moskalewicz, prof. UM
Barbara Bojaryn-Kazberuk, była dyrektor IPN Oddział w Białymstoku
Prof. Mark Kramer, Harvard University
Dr hab. Jaromir Jeszke, prof. UAM
Dr. Markus Roth, Wissenschaftlicher Mitarbeiter
Łukasz Hajdrych, Wydział Historii UAM / Instytut Badań Literackich PAN
Dr Jakub Muchowski, Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr. hab. Grzegorz Mazur, Uniwersytet Jagielloński