WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (225) Kulturowa „zasada nieoznaczoności” (The Cultural Indeterminacy Principle)
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (94) Trzy głosy pełne podziwu dla dzieła Marcela Prousta. Racjonalistyczna, klasyczna opinia Tadeusza Boya-Żeleńskiego, znawcy literatury francuskiej i tłumacza, analityczny, przepojony zazdrością, wykład Vladimira Nabokova i egzaltowana impresja artystyczna Waltera Benjamina. Trzeba je przeczytać w całości i trzeba chociaż w kilku dużych kęsach – przynajmniej kilkaset stron – zażyć dzieła będącego świadectwem intymności prawdy życia, którego wymiarów nie sposób wyrazić […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (95) Elegancki mężczyzna nigdy nie był dość długo i ciężko chory, żeby mieć sposobność przeczytania Prousta[1]. Poszukajmy powodów dworowania Rolanda Topora nad dziełem autora W poszukiwaniu straconego czasu. Powierzchownemu czytelnikowi dzieła Prousta – co zresztą brzmi niepoważnie, ponieważ taki czytelnik i tak znuży się, nasyci się własnym ziewaniem i nigdy nie dobrnie do końca – niedoświadczonemu czytelnikowi – powiedzmy tak – mogłoby wydawać się, […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (113) Individuum est ineffabile Realizacją programu społecznej historii kultury okazała się dla Guriewicza próba rozwiązania jednego z najtrudniejszych problemów nauk o człowieku. Jest nim niezgłębiona relacja jednostkowe – społeczne. I historiografia jako nauka o człowieku zmaga się z nią. Zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszą jej nowe nauki o człowieku. One to inspirują myślenie o fenomenach społecznych jakościowo różnych od indywidualnych, od tych kojarzonych z aktami/działaniami […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (112) Od jednostki do indywidualizmu Genezę swego zainteresowania jednostką lokuje Guriewicz w czasach nad pracą „Problemy genezy feudalizmu na Zachodzie Europy” z 1970 r. Intelektualny duch tamtej przełomowej książki brał się między innymi z przekonania, że człowiek pochodzący ze świata niełacińskiego Zachodu (Skandynawia, Islandia) jest mentalnie inny, ponieważ żyje w innej tradycji oralnej i piśmiennej. Na tle bogatych skandynawskich doświadczeń źródłowych – eposu i sagi – zrodziło […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (126) Nesnesitelná czy Unbearable/ l`insoutenable /L`insostenibile Gorsząco rzadko w felietonach tych wspominam o innych książkach Kundery. Nieco więcej o głośnej powieści: Nesnesitelná lehkost byti. Znajdujemy w niej fragment spotkania jakie doktor Tomasz odbywa z klientem, jak się okazuje redaktorem gazety, który chcąc doprowadzić do spotkania, pozoruje, że reflektuje na jego usługi mycia okien[1]: „Teraz dopiero Tomasz rozejrzał się po mieszkaniu. Na ścianach wisiały […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (125) Jak Kundera traktuje historię? Uznałem, że czytelnik Wycinanek winien poznać finał tego tragicznego w życiu Ludwika Jahna żartu. Oto dwa kluczowe dla tego przełomowego dla jego życia momenty: „Tak, bez przerwy utwierdzałem się w przekonaniu, że cała ta afera jest śmieszna, ale jednocześnie ( i to właśnie dzisiaj, z dystansu wielu lat wydaje mi się najprzykrzejsze i najbardziej znamienne) zaczynałem widzieć owe trzy […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (124) Nieśmieszny żart W systematycznie nagradzanej książeczce p.t. L`art du roman, wydanej w 1986 roku, Kundera, w esejach jakie się na nią składają, napomyka o swej debiutanckiej powieści: „W latach 1968 i 1969 przełożono Żart na wszystkie zachodnie języki. Ile niespodzianek mnie jednak czekało! We Francji tłumacz napisał nową powieść, suto zdobiąc mój styl. W Anglii wydawca usunął fragmenty medytacyjne, opuścił rozdziały muzykologiczne, […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (123) Žert. Optymizm to opium dla ludu.[1] Od jakiegoś czasu bronię opinii, że lepiej młodzieży dać do czytania literaturę piękną i smutną (belle et triste) o czasach komunistycznych, niż odpytywać z kolejnych planów sześcioletnich uchwalanych przez partyjne gremia i składów komitetów partyjnych. Lepiej, aby młodzież wiedziała, kto to jest Leopold Tyrmand, Aleksander Sołżenicyn, Milan Kundera, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert…, niż wkuwała kolejne […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (111) Czy wierzenia muszą być koherentne? Jak już pisałem poprzednio, trylogia Arona Guriewicza to Kategorie kultury średniowiecznej, Problemy średniowiecznej kultury ludowej oraz Kultura i społeczeństwo średniowiecznej Europy[1]. Na razie nie odnalazłem powtarzanego onegdaj przeze mnie przykładu na różnicę między obrazem świata wyznawanym przez człowieka średniowiecznego a ewentualnym jego recenzentem, kulturą wysoką. Exemplum – przykład pranoweli, jak określa się często rolę fragmentów […]
WOJCIECH WRZOSEK Wycinanki (110) Guriewicz – odpowiedzi krytykom Trylogia Arona Guriewicza to Kategorie kultury średniowiecznej, Problemy średniowiecznej kultury ludowej oraz Kultura i społeczeństwo średniowiecznej Europy[1]. Jak chcesz się zetknąć z historykiem z klasą, przeczytaj dowolną książkę Guriewicza, choćby jedną z tych trzech. Oczywiście to niejedyne dzieła historyczne imponujące kreatywnością i wiedzą o przedmiocie. Czytając Guriewicza, pytasz, dlaczego są one pasjonujące. I odpowiadasz: między innymi dlatego że wykład […]
© 2025 . Wszelkie prawa zastrzeżone.
Strona wspierana motywem Motyw Franz Josef i Wordpress.
