SEBASTIAN PAWLINA Wycinek z życia okupowanej Warszawy 650 – tyle metrów liczy aleja Jana Chrystiana Szucha. Nazwę wzięła od żyjącego na przełomie XVIII i XIX w. niemieckiego architekta i ogrodnika, autora m.in. projektu ogrodów w pobliskich Łazienkach czy budowy dzisiejszych placów Zbawiciela i Unii Lubelskiej. Piękny to patron, jak i piękne są dzieła, które po sobie pozostawił. Ale ani on, ani niewielkie rozmiary nie uchroniły ulicy od stania się centrum działania […]
Artykuły
ANNA WILK Geneza i rozwój różnych koncepcji państwowości wśród inteligencji łemkowskiej (1918–1921) Zakończenie I wojny światowej i znaczące zmiany na mapie Europy Środkowej i Wschodniej doprowadziły do formowania w tym regionie nowych państw. Proces zmian, na kanwie którego narody znajdujące się dotychczas w granicach Austro-Węgier otrzymały prawo do samostanowienia, objął także mniejsze nacje i grupy etniczne, w tym Łemków. Po upadku monarchii habsburskiej zamieszkane przez ludność łemkowską ziemie od rzek Osławy […]
KAROL KASPROWICZ Stanisław Lem (1921–2006). Umysł fantastyczny „Jest czwarta rano, a właściwie w nocy. Do świtu pozostało jeszcze kilka długich godzin. Kliny, dalekie przedmieście Krakowa, bardziej wieś niż miasto, jeszcze śpią. Żaden pies nie szczeka, żaden kogut nie pieje, żadna krowa nie ryczy. Żaden samochód nie jedzie. Dopóki nie ruszy poranne sąsiedzkie machanie łopatami, żaden zresztą nie przejedzie, bo w nocy spadł śnieg. Jedyna trasa […]
WALDEMAR STOPCZYŃSKI Wokół albumu o dowódcy batalionu „Parasol” …zajęłam się jednak tym tematem, ponieważ o tej tragedii napisano wiele ordynarnych i złośliwych kłamstw, czytelnicy zaś chętnie wierzą byle czemu […]. A skoro dzięki nowym dokumentom, które ostatnio znów wypłynęły, można zniszczyć to kłamstwo, nie powinniśmy się uchylać od tego zadania. Anna Achmatowa o śmierci Aleksandra Puszkina „Przy podejściu apologetycznym wszystkie fakty da się […]
SZYMON PIETRZYKOWSKI Holokaust na Węgrzech w świetle procesu Adolfa Eichmanna w Jerozolimie (1961–1962) Wprowadzenie W 2021 r. mija okrągła, sześćdziesiąta rocznica procesu Eichmanna. Od 11 kwietnia do 14 sierpnia 1961 r. toczyło się postępowanie przed sądem okręgowym w Jerozolimie. Z racji wielkiego zainteresowania tym wydarzeniem ze strony opinii publicznej obrady zostały przeniesione do wtenczas nowo wybudowanego jerozolimskiego Domu Ludowego (Beit ha-Am), którego wnętrze przearanżowano na salę sądową; […]
WŁADYSŁAW BUŁHAK (Instytut Pamięci Narodowej, IPN), THOMAS W. FRIIS (University of Southern Denmark, SDU) Wywiad społeczny w czasie wojny na przykładzie operacji Akcji Kontynentalnej MSW rządu RP na uchodźstwie i Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza na terenie Danii w latach 1941–1945. Aspekty teoretyczne, kulturowe i operacyjne W tekście autorzy starają się uściślić pojęcie wywiadu społecznego, aby następnie wykorzystać je do wzbogacenia opisu i analizy operacji prowadzonych przez Akcję […]
Tekst prof. Rafała Wnuka dotyczy problemu, w który bezpośrednio zaangażowany jest redaktor naczelny portalu, dr Sławomir Poleszak, jako redaktor naczelny wydania drugiego Atlasu polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956 (Wyd. IPN, Warszawa – Lublin 2020). Redakcja zdecydowała jednak o udostępnieniu łamów portalu prof. Wnukowi, który wyraził swoje stanowisko w sprawie treści wprowadzenia Wydawcy, zamieszczonego w Atlasie. Sądzimy, […]
MARCIN KULA Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie My, naród… i parę komentarzy Kiedyś, podczas pobytu w Rio de Janeiro, poznałem już atmosferę, jaka się robi, gdy zaraza „opada na miasto”. Pojawiła się tam cholera. Bardzo to było nieprzyjemne. Różnica ówczesnej sytuacji w Rio i naszej obecnej była wszakże co najmniej jedna: tam nie stał problem, co będzie po epidemii. Wiadomo było, że każda przychodzi i odchodzi, a rozwiązania społeczne dla […]
