Artykuły

SEBASTIAN PAWLINA Zdrajca czy bandyta? Nieoczywisty przypadek por. Jerzego Tabęckiego „Lassa” W sobotę 7 lutego 1931 r. w gmachu Włoskiego Towarzystwa Ubezpieczeń Riunione Adriatica di Sicurtà przy ul. Moniuszki 10 otwarto prawdopodobnie najbardziej elegancki lokal ówczesnej Warszawy. Cafe Adria od samego początku przyciągała elitę. Do środka wchodziło się przez drzwi z kryształowego szkła. Idąc dalej, widziało się marmurowe ściany, salę dancingową, cocktail-bar, […]

Czytaj dalej

MARCIN KULA Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Długie trwanie i szybkie zmiany. Esej historyczno-socjologiczny pisany w czasach zarazy Choć nie jestem historykiem medycyny, jestem historykiem i żyję wśród zarazy. Prowadząc obserwację uczestniczącą, myślę jak historyk. Mam pełną świadomość, że inni koledzy byli lepiej przygotowani zawodowo do myślenia o społecznym wymiarze chorób (Karpiński 2000; Mieszkowski 2020; Piskorski, 12 VI 2020; Węcowski, 28–29 […]

Czytaj dalej

ROMAN ROMANTSOV 450 lat unii lubelskiej – pamięć, narracje i zapomnienie (Po kliknięciu w tytuł otworzy się tekst w języku rosyjskim) Unia lubelska 1569 i utworzenie nowego państwa w Europie Środkowo-Wschodniej W rezultacie unii między Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim powstało nowe państwo, Rzeczpospolita które w ciągu kolejnych 200 lat stało się największym, biorąc pod uwagę terytorium, krajem […]

Czytaj dalej

KAROL KASPROWICZ Eseje o paradoksach niewolności. Kairos Dopóki z sobą grasz, to tylko sprawa zręczności, błaha sprawa, ale gdy nagle chwycić musisz piłkę, którą odwieczna towarzyszka zabaw ku tobie rzuci, owym łukiem dokładnie znanym, niczym przęsło, co z mostu Boga w górę wzlata, wtedy to władzą jest ta zręczność – nie twoją, ale świata. R.M. Rilke […]

Czytaj dalej

MARTA CIEŚLAK, ANNA MÜLLER Black Lives Matter, czyli ile warte jest ludzkie życie Śmierć George’a Floyda, czarnego mieszkańca Minneapolis, który 25 maja tego roku został zamordowany przez białego policjanta na oczach przechodniów nagrywających to dramatyczne wydarzenie telefonami komórkowymi, sprowokowała kolejną falę walki o prawa obywatelskie czarnych Amerykanów. Setki tysięcy osób dołączyło do działaczy ruchu Black Lives Matter, który stał się siłą napędową […]

Czytaj dalej

BARTOSZ WÓJCIK Powstanie, którego nie było? O specyfice powojennego podziemia Dyskusja o tym, co właściwie wydarzyło się w Polsce w okresie zdobywania władzy przez komunistów, sięga jeszcze pism drugiego obiegu. Od kilku lat coraz większą popularność zyskuje teza, jakoby po wojnie doszło do antykomunistycznego powstania. Założenie efektowne, jednak w odniesieniu do skomplikowanych warunków pojałtańskich rodzące liczne wątpliwości. W listopadzie 1949 r. w Londynie dobiegły końca prace nad dokumentem Polska pod reżimem komunistycznym. […]

Czytaj dalej

EWA BUKOWSKA-MARCZAK Wokół dyskusji o międzywojennym Lwowie. O relacjach pomiędzy polskimi, ukraińskimi i żydowskimi studentami Uniwersytetu Jana Kazimierza Lwów okresu międzywojennego kojarzy się przede wszystkim z baciarami, kawiarniami oraz ze Szczepkiem i Tońkiem. Z piosenkami Włady Majewskiej i Mariana Hemara. Z wielokulturowym tyglem, miastem szczęśliwych ludzi, którzy mimo różnic żyli obok siebie w idealnej zgodzie. I ze wspaniałymi instytucjami kultury, z monumentalnymi gmachami pamiętającymi czasy monarchii austro-węgierskiej, kiedy miasto nazywano […]

Czytaj dalej

PIOTR M. MAJEWSKI Zapomniany autorytaryzm Jedna z prezentacji multimedialnych w Domu Historii Europejskiej w Brukseli pokazuje, jak w dwudziestoleciu międzywojennym załamywał się ład demokratyczny. Im bliżej roku 1939, tym większa część mapy kontynentu przybiera ponure odcienie autorytaryzmów i totalitaryzmów; na koniec jedynym jasnym polem w Europie Środkowo-Wschodniej pozostaje terytorium Czechosłowacji. Znamienne wydaje się to, że mało kto w Europie, nawet wśród zawodowych historyków, zdaje sobie […]

Czytaj dalej